راهکار جامع ارزیابی بلوغ مدیریت داده

ارزیابی بلوغ مدیریت داده چیست؟

ارزیابی بلوغ یکی از رویکردهای دستیابی به شناخت از سازمان است که سطح بلوغ سازمان در زمینه دیسیپلین های مدیریت داده محور را نشان می دهد. ارزیابی بلوغ مدیریت داده و خروجی‌های آن کمک می‌کند، شرکت‌ها، از جایگاه واقعی خود در مدیریت داده اطمینان حاصل کنند و بدانند، مدیریت داده را در چه سطحی بکار گرفته‌اند. به بیانی دیگر، این ارزیابی به شما این امکان را می‌دهد که متناسب با سطح بلوغ فعلی و توانمندی‌ها و کمبودهای موجود، مسیر مناسب برای تعالی مدیریت داده در مجموعه خویش را طراحی کنید.

دلایل نیاز شرکت‌ها به ارزیابی بلوغ مدیریت داده چیست؟

دلایل مختلفی ممکن است در شرکت شما پیش بیاید که نیاز به ارزیابی بلوغ مدیریت داده داشته باشید مانند:

• مقررات بالادستی ممکن است ارزیابی بلوغ مدیریت داده را الزام کرده باشد.
• ممکن است حاکمیت داده، انجام ارزیابی را جهت حصول اطمینان از مدیریت صحیح داده و انطباق آن با استراتژی‌ها و اهداف سازمانی الزام کرده باشد.
• شرکت تشخیص می‌دهد که نیاز به بهبود فرایندهای خود دارد و شروع به ارزیابی وضع موجود می‌کند. به عنوان مثال ممکن است شرکت تصمیم گرفته باشد داده‌های مستر را مدیریت کند و بخواهد ارزیابی کند که چقدر برای این موضوع آمادگی وجود دارد.
• تغییرات سازمانی معمولا چالش‌هایی را در مدیریت داده به همراه دارند که این ارزیابی‌ها می‌تواند در مدیریت چالش‌ها کمک کند.
• تکنولوژی‌های جدید فرصت‌های جدیدی را برای مدیریت و استفاده از داده‌ها فراهم می‌آورد. شرکت ممکن است بخواهد بداند تا چه میزان می‌تواند از فرصت تکنولوژی‌های جدید بهره‌برداری کند.
• ممکن است نیاز به حل مشکلاتی نظیر کیفیت داده و چالش‌های مدیریت داده وجود داشته باشد و شرکت بخواهد ابتدا کمبودهای موجود در زمینه مدیریت داده را شناسایی و بر آنها تمرکز کند.

راه حل ما چیست؟

معمولاً مدل‌های بلوغ از ۵ یا ۶ سطح برای ارزیابی استفاده می‌کنند که از پایین ترین سطح (عدم وجود هر گونه فعالیت مرتبط با موضوع) آغاز و تا بالاترین سطح (حالت ایده آل) ادامه می‌یابد. سطوح بلوغ مدیریت داده، به شرکت ‌ها کمک می‌کند وضعیت فعلی خود در مدیریت داده را تشخیص دهند و روندهای پیشرفت را مرتب و به صورت دوره‌ای ارزیابی نمایند.

مدل های متنوعی از ارزیابی بلوغ مدیریت داده وجود دارد و هر سازمانی باید مدل مناسب خود را شناسایی و انتخاب نماید. برخی از مدل‌ها عمومی و برخی خاص یک صنعت هستند. برخی از مهم‌ترین آن‌ها در ذیل اشاره می‌شود:

• مدل بلوغ مدیریت داده‌ها (CMMI-DMM)
• مدل ارزیابی توانمندی مدیریت داده (DCAM)
• مدل بلوغ شورای حاکمیت داده های IBM
• مدل بلوغ حاکمیت داده استنفورد
• مدل بلوغ مدیریت اطلاعات گارتنر (EIM)

یکی از موثرترین راه‌های ترغیب شرکت به رشد در مدیریت داده، این است که تصویری از آینده برایش طراحی شود. تصویری که در یک نگاه اجمالی بتواند گام‌ها و زمان‌بندی انتقال از یک سطح به سطح دیگر را نشان دهد. ارزیابی کلی مدیریت داده بر مبنای يك فراروش تعريف شده انجام می‌شود. فرایند مشاور شامل مراحل مختلفی است كه با توجه به نيازهای تعيين شده برای ارزیابی مدیریت داده تعريف می‌شود. هر فرایند با ورودی‌ها، فعالیت‌ها و خروجی‌هایی مشخص می‌شود. نکته مهمی که باید مدنظر داشت این است که ورودی‌ها، فعالیت‌ها و خروجی‌های لیست شده در شکل زیر همیشه به صورت یکسان در تمامی فرایندهای ارزیابی مدیریت داده به کار نمی‌روند.

• ورودی‌ها

قبل از شروع فعالیت‌های ارزیابی مدیریت داده، ما احتیاج به یکسری ورودی‌ها و اطلاعات داریم. با داشتن این ورودی‌ها و اطلاعات یا جستجو به منظور یافتن آن‌ها، می‌توان ارزیابی را با اثربخشی بهتری انجام داد.

• فعالیت ها

این مرحله فعالیت‌های لازم برای انجام ارزیابی مدیریت داده با در نظر گرفتن زمان مورد نياز برای اجرای هر فعاليت و كيفيت تعيين شده برای آن فعاليت را شامل می‌شود.

• خروجی‌ها

پس از اجرای فعالیت‌های ارزیابی مدیریت داده وقت آن است که تمام یافته‌ها جمع بندی شود. در واقع این مرحله خروجی اصلی این ارزیابی است که مبنای تصمیمات آتی در حوزه مدیریت داده و سایر دیسیپلین‌های مرتبط خواهد بود، لذا اهمیت آن بسیار قابل توجه است.

تیم ارزیابی باید خلاصه ای از نتایح ارزیابی و اقدامات پیشنهادی را آماده کند و آن را به اطلاع مدیران برساند. همچنین ارزیابی مجدد بلوغ باید به عنوان بحشی از چرخه بهبود مداوم در بازه‌های زمانی مشخص انجام شود. در برنامه‌های چند بعدی نظیر مدیریت داده، مدیریت تغییر، فرهنگ داده محور، استراتژی داده و حاکمیت داده و غیره نقشی حیاتی ایفا می‌کند. برنامه مدیریت داده از تلاقی ابعاد مختلف ارزیابی پدید می‌آید. لذا وجود برنامه‌های مدون جهت بهبود هر کدام از این ابعاد از اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشد.

تجربه مشاور نشان می‌دهد که بین بهبود سطح بلوغ مدیریت داده و سابقه فعالیت مستمر در مدیریت داده و سرمایه‌گذاری در آن رابطه معناداری وجود دارد.