ساختار حکمرانی داده

نکته کلیدی حکمرانی داده در حکمرانی یا حاکیت نهفته است. کارکرد آن تا حدی شبیه وظایف حاکمیتی در کشورها (قوای مقننه، قضاییه و مجریه) است که شامل بخش های قانونگذاری (تدوین سیاست ها، استانداردها و معماری داده های سازمانی)، قضاوت (پیگیری مسائل و مشکلات) و اجرایی (راهبری) می شود.

هر سازمانی باید مدل راهبری مناسب خود را انتخاب کند که در تحقق اهداف کسب و کار به آن کمک کند و با فرهنگ سازمانی نیز تطبیق داشته باشد. همچنین سازمان ها باید آمادگی تغییر و بهبود این مدل را طی زمان داشته باشند. مدل ها از حیث ساختار سازمانی، رسمی بودن و شیوه تصمیم گیری با هم متفاوت هستند. برخی مدل ها متمرکز و برخی توزیع شده عمل می کنند.

ساختار حکمرانی داده می تواند از سطوح مختلفی تشکیل شود تا بتواند به دغدغه ها در سطوح مختلف سازمان پاسخ دهد. این سطوح عبارتند از محلی، بخشی و سازمانی.

سازمانی: شامل مدیر ارشد داده، مدیر ارشد اطلاعات، کمیته راهبری حکمرانی داده

بخشی: شورای حکمرانی داده، دفتر حکمرانی داده، کمیته های راهبری برنامه، مباشران داده ارشد، معماران داده

محلی: تحلیلگر داده، مالکین داده، دفتر مدیریت پروژه، مباشرین داده فنی، مباشران داده کسب و کار

کمیته های رایج حکمرانی داده

وظایف حاکمیتی معمولاً بین چند کمیته تقسیم می شود و هر یک هدف خاصی را در سطح مشخصی پیگیری می کنند.

• کمیته راهبری حکمرانی داده

بالاترین مقام سازمانی حکمرانی داده ها به شمار می آید و نظارت، پشتیبانی و تامین منابع مالی برای حکمرانی داده ها را بر عهده دارد شامل گروهی از مدیران اجرایی ارشد سازمان ها است. تخصیص منابع مالی و پشتیبانی توسط این کمیته و بر اساس پیشنهاد شورای حکمرانی داده و دفتر حکمرانی داده انجام می شود. ممکن است کمیته سطح بالاتری نظیر کمیته سرمایه گذاری، بر عملکرد این کمیته نظارت داشته باشد.

• شورای حکمرانی داده

مسئولیت تدوین سیاست ها، معبارها و همچنین مدیریت مشکلات حاد را بر عهده دارد. بر اساس مدل انتخابی، مدیران اجرایی در این شورا حضور خواهند داشت.

• دفتر حکمرانی داده

بر تعریف و استانداردهای مدیریت داده در سطح سازمان و در تمامی بخش های مدیریت داده تمرکز دارد. مسئولیت هماهنگی افرادی که تحت عنوان مباشر داده و مالک داده همکاری دارند را بر عهده دارد.

• تیم مباشرت داده

فرد یا افرادی که تنها روی یک یا چند موضوع خاص تمرکز می کنند و با تیم های پروژه در زمینه تعریف داده ها و استانداردهای مدیریت داده همکاری و مشاوره می کنند. شامل مباشر سطج کسب و کار و فنی و نیز تحلیبگر داده می شود.

• تیم محلی حکمرانی داده

شرکت های بزرگ می توانند کمیته های حکمرانی داده را در سطح شعب یا بخش های مختلف سازمان تشکیل دهند. این کمیته زیر نظر کمیته راهبری و شورای حکمرانی داده سازمانی عمل خواهد کرد. در سازمان های کوچک نیازی به تشکیل این تیم ها نیست.

وظایف مباشران داده

وظایف مباشران داده از یک سازمان به سازمان دیگر متفاوت است، اما به ظور کلی وظایف زیر را می توان برای مباشران داده برشمرد:

• ایجاد و مدیریت فراداده های اصلی: تعریف و مدیریت اصطلاحات کسب و کار، مقادیر مجاز داده ها و سایر فراداده های کلیدی، مباشر مسئول واژه نامه کسب و کار است.
• مستندسازی قواعد و استانداردها: تعریف و مستندسازی قواعد کسب و کار، استانداردهای داده، قواعد کیفیت داده، انتظارات از داده های با کیفیت، معمولاً بر اساس مجموعه ای از قوانین بیان می شود.
• مدیریت مسائل مربوط به کیفیت داده: مباشران دادهاعلب در شناسایی و حل مشکلات و مسائل مرتبط با داده نقش بازی می کنند و فرایند برطرف سازی مشکلات را تسهیل می کنند.
• اجرای فعالیت های حکمرانی داده های عملیاتی: مباشر داده مسئول اطمینان از سیاست های حکمرانی داده ها به صورت روزانه و پروژه به پروژه است. همچنین باید جهت اطمینان از مدیریت داده به نحو مناسب در تصمیم گیری ها مشارکت کند.